Vorige week las ik op een of ander Bushcraft forum (ik weet niet meer welk, want er zijn er zoveel) iets over Fatwood en waar je het kon vinden. Fatwood is dus de gebruikelijke benaming van wat commercieel verkocht wordt als Maya Sticks. De schilfertjes van de Maya Sticks worden verkocht als Maya Dust. Zoals veel bushcraft dingen kan je die dus “gratis” in het bos vinden.
In de winter trekt het sap uit een denneboom zich terug in het wortelgestel om in de lente terug in het hout gepompt te worden. Wanneer de denneboom intussen gekapt wordt of breekt is er maar weinig hout voor het vele sap. Het weinige hout zal dus doordrenkt worden met sap wat later zal uitharden tot hars. Hout dat heel veel hars bevat brandt gemakkelijk en geeft een grote vlam. Juist daarom moet je je hout lang laten drogen vooraleer je het in je openhaard of kachel kan verbranden. Je wil immers geen schouwbrand.
In het bos waar ik ben gaan wandelen kon ik geen fatwood vinden. Alleen maar stompen rotte dennen die dus in het verkeerde seizoen gekapt waren. De “groenen” voeren hier strijd tegen alles wat uitheems is (natuurracisme bestaat dat?) dus snoeien en kappen ze precies op het verkeerde moment. Het is juist de bedoeling dat de plant het niet overleeft.
Wat ik wel kon vinden was een dode nog rechtstaande berk met grote gaten waar vroeger takken afgezaagd waren en waar nu super droog hout in zat. Ik heb daar enkele stukken uit meegenomen. Ik had thuis nog massa’s kaarsenvet (paraffine) liggen, dus besloot ik om mijn eigen fatwood maken. Ik had geen idee of dit mogelijk was, maar het moest maar eens lukken.
Hup pan op het vuur, kaarsenvet smelten op een laag pitje en dan als alles goed vloeibaar is, de stukken hout erin:
We laten alles een tijdje borrelen. Het is niet echt koken, de bubbels die je ziet komen uit het hout. Het is dus lucht die ontsnapt doordat het kaarsenvet het hout doordrenkt. Als je geen bubbels meer ziet, is het artificieel fatwood zo goed als klaar. Je moet het alleen nog maar laten afkoelen.
Daarna hou je een hard blokje in parafine gedrenkt hout over. Je kan het ongeveer vergelijken met de consistentie van chocolade. Maar dan zonder dat smelt door de warmte van je vingers. Hiervan kan je gemakkelijk kleine stukjes schaven die gemakkelijk vuur vatten met behulp van een FireSteel. Uiteraard wou het niet van de eerste keer lukken op deze video. Zonder camera lukte het meteen. Ik had deze keer 21 pogingen nodig. Er moet juist één heet deeltje in je hoopje fatwood vallen.
Je kan ook een reepje of balkje van het fatwood afsnijden en dat aansteken zoals een aanmaakblokje. Ik denk ook dat ik ze zo ga gebruiken. Ik heb ondertussen een halve kilo kunstmatig fatwood, en als ik er te zuinig mee omspring gaan mijn kleinkinderen mij nog vragen wat ik aan het afschrapen ben. Dat kan niet de bedoeling zijn: de fik erin! Ze mogen mij later gerust stook opa, of fonkel vake noemen 😉
